Werkgroep Historische Gevelreclames in Amsterdam e.o.

Van nov.2019 t&m apr.2020: winterstop. Zie de agenda, restauratieresultaten en verschenen & verdwenen reclames.

Homepage van de WHGA © / FHGA © / SHGA ©; grote delen van deze website waren t&m Juni 2011 bijgewerkt door Leo Reniers (†). Op die basis bouwde de WHGA "met horten en stoten" zelf verder aan deze website: overzicht van wijzigingen.

Als u op straat om u heen kijkt kunt u diverse soorten geveltekens waarnemen, waaronder reclames.
Benaming of benoeming van historische gevelreclames is op diverse manieren mogelijk, zoals b.v.:
gevelreclame, gevelschildering, antieke gevelreclame, muurreclame, oude muurreclame, muurschildering etc.

Het restaureren van bovengenoemde begrippen ("objecten") is het belangrijkste onderdeel van de werkzaamheden en doelstellingen van de in deze website genoemde organisatie, de WHGA. Onze restauraties hebben inmiddels geleid tot veel resultaten.

Reclame is er al sinds vele eeuwen, en in vele schakeringen. Op straat zijn nog steeds oudere verschijningsvormen van reclame-uitingen te zien. Hoewel deze deel uitmaken van onze dagelijkse cultuurbeleving raken er vele in verval of verdwijnen helemaal. Door de vluchtigheid van het winkelbestand wordt een reclame na vijf jaar als verouderd beschouwd, maar de WHGA houdt voor restauraties meestal een grens van circa 50 jaar aan.

De WHGA heeft een voorkeur voor het restaureren van op muren geschilderde antieke reclames. Maar inmiddels hebben wij ook expertise met reliëf-reclames in natuursteen of kunststeen, en met tegeltableau's die als reclame bedoeld waren. Als "grijs gebied" vindt de WHGA dat reliëfs op scholen en schooltableau's ook een vorm van reclame zijn en inscripties van architecten en bouwkundigen in zekere zin ook. Inscripties in gelegde "eerste stenen" rekenen we niet tot het domein van de reclame, maar zijn "als we daar toch bezig zijn" vrij gemakkelijk leesbaar te maken. Reliëfs of tegeltableau's met de naam of het jaartal van een pand, en decoratieve tableau's komen bij de WHGA niet in aanmerking voor restauratie.

De Werkgroep Historische Gevelreclames Amsterdam "en omgeving" (WHGA) organiseert en begeleidt sinds 2001 jaarlijks een aantal restauraties in Amsterdam: de WHGA is een restaurerende instelling. Onze website toont voorbeelden van aangetroffen historische gevelreclames en, in toenemende mate, het resultaat na restauratie.

In de loop van de jaren heeft de WHGA door de vele contacten met o.a. buurtbewoners, eigenaars, belangstellenden een achterban opgebouwd van circa 500 personen, niet alleen in Amsterdam maar ook ver daarbuiten. Om hen op de hoogte te houden zijn er enkele nieuwsbrieven verzonden; deze staan in ons archief .


De term (geschilderde) gevelreclame wordt soms verward met gevel-, wand- of muurschilderingen die geen reclame zijn maar een kunstobject, en dat is niet het werkterrein van de WHGA. De WHGA bemoeit zich overigens ook niet met recente vormen van (gevel)reclame.

Voor niet-Amsterdammers: de landelijke Stichting "Tekens aan de Wand" (TadW, sinds 1999) restaureerde nooit zelf maar organiseerde overleg over lokale restauratie-initiatieven (zoals de WHGA) in:
Den Haag (10-2002), Amsterdam (6-2006), Utrecht (6-2007), Zeist (2-2008), Leiden (11-2009), Deventer (10-2010), Valkenburg (5-2011), Utrecht (5-2012), Harlingen (4-2013), Den Haag (6-2014), Amsterdam (10-2015), Utrecht (10-2016), Vlaardingen (5-2017), Haarlem (10-2018). Opheffing van TadW is voorzien eind 2019. 


                               
                                           "Muurvlakte te huur" (Ons Amsterdam, maart 2003 blz.83, foto Anne Roos),
                                           Hobbemakade 63, werd door de WHGA gerestaureerd in augustus 2017.



Klik door voor meer informatie over:

De ontwikkeling van de WHGA en de samenwerkingsverbanden: Klik hier.

Financiering en sponsoring van gevelreclame-restauraties: Klik hier.

Verordeningen en ontwikkeling, stadsdelen en welstand: Klik hier.

Kunst in de openbare ruimte (KidOR of BKOR): Klik hier.

Consumentisme en attentiewaarde: Klik hier.

De fresco's van de middenstand: Klik hier.

Gerestaureerd door de WHGA: Klik hier.

Verschenen & verdwenen: Klik hier.

Erfgoed en verzamelaars: Klik hier.

Giften en donaties: Klik hier.

Reclame maken: Klik hier.

Uithangtekens: Klik hier.

Lid worden: Klik hier.

Agenda: Klik hier.



Inventarisatie

Na de oprichting van de WHGA hebben de teamleden hun jarenlange inventarisaties van historische gevelreclames in Amsterdam naast elkaar gelegd. In 2002 is, na overleg met bMA, dit gecompileerd en op straat gecontroleerd door teamlid, historicus en auteur Richard Hengeveld.  Diverse belangstellenden en de teamleden zelf hebben daarna incidenteel nieuwe "ontdekkingen" van al-of-niet bedreigde historische reclames aan de inventarisatie toegevoegd.

Uw informatie en tips zijn welkom bij teamlid Marc via:  amsterdam<AT>gevelreclames.nl   of per post aan:
WHGA p/a Stegeman, Haarlemmerweg 453 1051 KP  Amsterdam, tel. 020-682 7423.

De gemeente Amsterdam is verdeeld in (samengevoegde) Stadsdelen. Per deel van een stadsdeel vindt u hieronder een overzicht van historische gevelreclames. Onze excuses als onderstaande indeling nog niet helemaal consequent is. U kunt ook in uw internet-browser zoeken naar: gevelreclames.nl + uw adres ! Bij de zoekresultaten dan de advertenties overslaan...

Amsterdam-Centrum: noordwestzijde Klik op Jordaan & Gouden Reaal
Amsterdam-Centrum: noordoost- of Amstelzijde Klik op Amstelzijde
Amsterdam-Centrum: de oude stad Klik op centrale binnenstad
Amsterdam-Centrum: zuid- en westzijde Klik op de rest van het centrum
Amsterdam-Noord Klik op Amsterdam-Noord
Amsterdam-Zuid: Oud Zuid Klik op Oud-Zuid & de Pijp
Amsterdam-Zuid: Sloten Klik op Sloten
Amsterdam-Zuid: overig Klik op Zuider Amstel
Amsterdam-Oost: Zeeburg Klik op Zeeburg & Indische buurt
Amsterdam-Oost: Watergraafsmeer Klik op Oost/Watergraafsmeer
Amsterdam-West: de Baarsjes Klik op de Baarsjes
Amsterdam-West: Bos en Lommer Klik op Bos-en-Lommer
Amsterdam-West: Oud West Klik op Oud-West
Amsterdam-West: Westerpark Klik op Westerpark

 

Enkele toepasselijke weblinks over Amsterdamse gevelreclames:

  1. Muurschilderingen Amsterdam-Oud West: http://www.leoreniers.nl 
  2. Fietsroutes rond Amsterdam: http://members.lycos.nl/leopedaal   
  3. Centrum Barber ook op Nieuwmarkt 25: http://bosman.victorb.org/patrick/nm25.html  
  4. Centrum Blom & van der Aa:  www.dierselhuis.net/bloma/CS_Adam_1975.htm    
  5. Centrum en West: www.amsterdamcentraal.nl/archief/2004/12/27/centrum-gaat-lekker-niet-over-gevelreclames-in-west  
  6. Centrum Raadsverslag 19 mei 2004:  www.centrum.amsterdam.nl/smartsite.dws?id=4827 
  7. Centrum Hoogte Kadijk Eilander: www.wcob.demon.nl/eilander?200406/pag03.html  
  8. Historische gevelreclame als nieuw: www.nieuwsbank.nl/inp/2004/11/15/R205.htm  
  9. OudWest Bilderdijkstraat: www.dacosta.fiberworld.nl/bilderdijkstraat.htm  
  10. OudWest Jan Pieter Heyestraat lichtkunst: www.oudwest.amsterdam.nl/live/index.jsp?nav=1482&loc=206893&det=83426  
  11. OudWest Persbericht van CultuurNet: www.cultuurnet.nl/berichten/inhoud.asp?show=9965  
  12. OudWest Remmers over Ypma: www.remmersbouwchemie.nl  
  13. OudWest Restauratie Van Haren-gevelreclame: www.oudwest.amsterdam.nl/live/index.jsp?nav=1482&loc=206893&det=72424  
  14. OudWest Trapveldje Stampwerk: www.trapveldje.net/index.php?itemid=45  
  15. OudWest Trapveldje Van Haren: www.trapveldje.net/index.php?itemid=28  
  16. OudWest Geef om de JanEef; Fritschy's bakfietsen: www.geefomdejaneef.nl/een-glimp-van-wat-ooit-was/
  17. Westerpark: Twee v/m winkels van De Gruyter 

 

Enkele toepasselijke weblinks over Nederlandse gevelreclames (buiten Amsterdam):

De WHGA is in principe niet actief buiten de wijde omgeving van Amsterdam.
Maar meer en mogelijk andere historische gevelreclames "buiten Amsterdam" staan op het internet, alleen heeft TadW geen website meer !
En wellicht vindt u ook gevelreclameplaatjes op soc.media, waar de WHGA echter niet aan meedoet.
Hieronder wat links, echter kunnen we niet garanderen dat die na zoveel jaar nog werken of de bedoelde informatie bevatten.

 

Links naar diverse Nederlandse websites:

 


Buitenlandse historische gevelreclames; buiten Nederland
Het WHGA-doel voor buitenlanders

En Hollande nous sommes en train de stimuler la protection et restauration des peintures murales historiques, parfois des enseignements (reclames, avis) pour des marques connues et souvent juste pour la petite commerce. Pour achever ca nous faisons une liste d'inventaire des objects. Ne pas incorporé sont des objects artistiques comme de la type trompe d'oeil.  Notre organisation est non-commerciale pour la cause du patrimoine. Notre interesse est centré a Amsterdam, puis les environs, puis la reste d'Hollande / Pays Bas et enfin les contacts internationeaux. Pour la France, s.v.p. voir la collection photographique de m. Rob Verbeek à Paris (Musée des Arts Décoratifs): download artikel

Unsere Organisation beschäftigt sich mit dem Aufregung für Schützung und Aufarbeitung vom historischen Giebel- oder Fassadengemälde, ausnahmeweise in Forme Werbungsmalerei für bekannte Firmennamen und meistens nur Werbung für kleine Geschäfte. Zum diesem Ziel machen wir eine Generalliste von Objekte. Nicht aufgenommen sind kunstlerische Malereien.  Unsere Organisation ist nicht kommerziel weil wir die Kulturelle Erbnisse wichtigsten achten. Unsere Interesse gillt zum ersten Amsterdam, dann der Gegend Amsterdam, weiter Holland/Niederland und zum letzten die internationalen Kontakten.

Our organisation stimulates protection and restauration of painted historic wall advertisements, sometimes in form of advertisement for a famous brand name but mostly for small bussiness. Wall paintings or murals usually refer to the artistic painting rather than to commercial paintings. Wall dogs and (ghost) signs are related terminology. Our organisation is of the non-profit type as we are devoted in cultural heritage. Our interest focusses on Amsterdam, eventually its environs, the rest of Holland/the Netherlands and finally international contacts.

 

Literatuur over historische gevelreclames en geveltekens; literatuurlijst:

Meer weten over de eerste serie WHGA-restauratieprojecten ? Het WHGA-team is trots op ons eerste boekje dat tot stand kon komen door een zetje in de rug van Stadsdeel-West. Op basis van dit WHGA-boekje produceerde Stadsdeel-West een iPhone-app audiotour in "Ruimte van West".

        WHGA-boekje: Muurreclames in Mokum - Oud-West  
        (8-2012, ISBN 978.90.76538.00.6; is te bestellen via Stavoren-Beeldvormers, Amsterdam)
        Dit boekje beschrijft het ontstaan van de WHGA, en de eerste grote reeks antieke geschilderde
        reclames in Amsterdam. Deze werden door de WHGA (& ingehuurde restaurators) tussen 2004
        en 2011 gerestaureerd. Met een wandel- of fietsroute van een paar uur langs circa 30 van deze
        historische gevelreclames.

Voor een overzicht van alle titels op de literatuurlijst: Klik hier.

 

Restauratoren & Reclameschilders:               
                                                                                                                       StadsArchief Amsterdam (SAA);
                                                                                                                       detail van Beeldbank-foto B00000000937

 

Colofon:
Schrijf aan de WHGA                  

Opmaak 2005-2011 : Leo A.M. Reniers (†)  
Het WHGA-team (Edward, Fons, Marc, Richard) bedankt Veteraan Leo voor zijn betrokkenheid en inzet !

Redactie & opmaak sinds 2014: Marc
Fotografie:
- indien niets vermeld is door WHGA (voornamelijk Leo tot 2011 en daarna Marc), en voor archieffoto's voornamelijk via het SAA (v/m Gemeentearchief),
- tenzij een andere naam of bron vermeld is bij betreffende foto('s).

De WHGA © beschermt de teksten en foto's op deze website gevelreclames.nl en andere publicaties van de WHGA volgens de richtlijnen van
Creative Commons (CC BY-NC-ND 4.0), onder voorbehoud van oudere rechten van derden. Meent u hogere rechten te hebben op materiaal dat
de WHGA gebruikt heeft voor deze website, neemt u dan s.v.p. contact met ons op.
- U mag teksten en foto's wel voor eigen gebruik copiëren en/of afdrukken, maar niet zonder meer publiceren in (on)gewijzigde vorm.
- Voor niet-commerciële publicaties is minimaal bronvermelding (WHGA) noodzakelijk, liefst met verwijzing naar deze website.
- Voor commerciële publicaties is hergebruik niet toegestaan. Bij twijfel graag contact met ons opnemen !